Οι σπηλιές που βρίσκονται στα κάθετα βράχια φιλοξένησαν από τον 17ο αιώνα τους ασκητές που έζησαν μέσα στην απόλυτη στέρηση, τρώγοντας χόρτα και ρίζες, δίνοντας μας ένα μάθημα, ιδίως τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας. 

Πάσχα δεν είναι μόνο κόκκινα αυγά και ψητά αρνιά, είναι γαλήνη και αυτογνωσία και σίγουρα σε αυτό το μέρος όταν το επισκεφτείτε θα διαπιστώσετε του λόγου το αληθές.

Δείτε ορισμένα σημεία που αξίζει να επισκεφθείτε: 

Σπήλαιο Γουμενόσπηλιος

Ο Γουμενόσπηλιος είναι ένα μικρό σπήλαιο που βρίσκεται μέσα στο Αγιοφάραγγο, περίπου 80χλμ νότια του Ηρακλείου, δίπλα στο σπηλαιώδη ναό του Αγίου Αντωνίου. Η είσοδος του είναι πολύ μικρή, αλλά μέσα μεγαλώνει και η οροφή έχει μια τρύπα από όπου μπαίνει το φως, θυμίζοντας φυσικό θολωτό τάφο. Το σπήλαιο δεν έχει διάκοσμο, αλλά παρόλα αυτά είναι ιστορικό. 

 Ναός του Αγίου Παύλου

Λίγα μέτρα δυτικά των Καλών Λιμένων βρίσκεται το νεότερο εκκλησάκι του Αποστόλου Παύλου, το οποίο κτίστηκε το 1911 πάνω στα ερείπια Παλαιοχριστιανικής Εκκλησίας, η οποία είχε κτιστεί στο σημείο αυτό προς τιμήν του Αποστόλου Παύλου που σταμάτησε στους Καλούς Λιμένες κατά το ταξίδι του στη Ρώμη. Παραδίπλα υπάρχει μικρό σπήλαιο που σύμφωνα με την παράδοση διέμεινε δύο έτη. Πράγματι, ο ίδιος ο Παύλος αναφέρει στις Πράξεις ότι αποβιβάστηκε στους Καλούς Λιμνιώνες, αλλά θεωρείται απίθανο να έμεινε στην περιοχή για τόσο πολύ καιρό. Είναι τόσο μεγάλη η θρησκευτική σημασία του ναού αυτού, καθώς ακόμη και ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α' επισκέφτηκε τους Καλούς Λιμένες στις 15 Νοεμβρίου 1992 και στις 16 Οκτωβρίου 2008.

Ναός Αγίας Κυριακής

Λίγο πιο κάτω από την ιστορική Μονή Οδηγήτριας που βρίσκεται στην αγκαλιά των Αστερουσίων στο Νότιο Ηράκλειο συναντάμε το σπηλαιώδη ναό της Αγίας Κυριακής. Συγκεκριμένα βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του ρέματος Γιαλομονόχωρος λίγο πριν αυτό μπει στο φαράγγι των αγίων, το Αγιοφάραγγο στην περιοχή που ονομάζεται Κόκκινος Βόλακας. Απέναντι από το ναό υπάρχει ένας τεράστιος βράχος (βόλακας στο κρητικό γλωσσικό ιδίωμα) κοκκινωπού χρώματος ο οποίος είναι εντυπωσιακός και ξεχωρίζει σε όλη την τριγύρω περιοχή, την οποία και ονοματίζει.

Ναός Αγίου Αντωνίου

Κατηφορίζοντας το φαράγγι και 250μ. περίπου πριν φτάσουμε στην όμορφη παραλία του Αγιοφάραγγου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Αντωνίου που υπήρξε μοναστήρι και το κέντρο του ασκητισμού της περιοχής, αφού σ’ αυτόν πρέπει να έκαναν όλες τις τελετουργίες της χριστιανικής λατρείας. Η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου πιστεύεται ότι έχει ανακαινιστεί τρεις φορές για να πάρει τη σημερινή της μορφή. Κατ’ αρχήν ήταν ένα μικρό εκκλησάκι σε μια μικρή σπηλιά μέσα στο βράχο αλλά καθώς περνούσαν τα χρόνια και μεγάλωνε ο αριθμός των ασκητών χρειαζόταν μεγαλύτερη εκκλησία, γι’ αυτό και την μεγάλωσαν. Για τρίτη και τελευταία φορά ανακαινίστηκε ή μεγάλωσε κατά τον 14ο ή 15ο αιώνα και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα. Είναι αρίστης τεχνικής αρχιτεκτονικής και είχε τοιχογραφηθεί αλλά λόγω του ότι βρίσκεται κοντά στην θάλασσα οι τοιχογραφίες καταστράφηκαν.

Παραλία Αγιοφάραγγο

Η παραλία του Αγιοφάραγγου βρίσκεται περίπου 80 χλμ νότια της πόλης του Ηρακλείου, στην έξοδο του Αγιοφάραγγου. Για να έρθετε ως εδώ θα πρέπει είτε να διασχίσετε το επιβλητικό φαράγγι με εύκολη πεζοπορία περίπου 20-30’ από το κοντινότερο σημείο στάθμευσης, είτε να πάρετε καϊκάκι από τα Μάταλα, την Αγία Γαλήνη ή τους Καλούς Λιμένες. Στη διαδρομή μέσα στο "Φαράγγι των Αγίων" θα συναντήσετε μεγάλες σπηλιές που ζούσαν ασκητές και το ναό του Αγίου Αντωνίου με το μικρό πηγάδι με το γλυφό νερό και λίγο παρακάτω τον Γουμενόσπηλιο, όπου συγκεντρώνονταν οι ερημίτες. Η παραλία στην έξοδο του φαραγγιού είναι εκπληκτική, με ψιλό βοτσαλάκι και με πεντακάθαρα νερά, τα οποία συνήθως είναι πολύ ήρεμα. Δυτικά σχηματίζεται μια φυσική καμάρα μέσα στη θάλασσα και ακριβώς από πάνω υψώνονται κατακόρυφα τα επιβλητικά βράχια του υψώματος Καψάλα. Εάν έχετε μαζί σας αθλητικά παπούτσια, μπορείτε να σκαρφαλώσετε στα βράχια που βρίσκονται ανατολικά της παραλίας και να βρεθείτε στην θαλασσινή λίμνη του Βουρβουλίτη που επικοινωνεί υποθαλάσσια με την ανοιχτή θάλασσα.

Φωτογραφίες και πληροφορίες από cretanbeaches.com, βίντεο: giorgos alevizakis.