Έλληνες και Τούρκοι αξιωματούχοι, προύχοντες και οπλαρχηγοί είχαν την ανάγκη να προστατευτούν αλλά και να δείξουν τη δύναμη ισχύος, φτιάχνοντας χτίσματα που έμειναν εν τέλει στην Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική ως πέτρινα κοσμήματα ανεκτίμητης αξίας.
Το travel.eleftheriaonline σας παρουσιάζει πυργοκατοικίες του Μοριά που εντυπωσιάζουν τους απανταχού επισκέπτες τους, αποτελώντας σταθερά μια καλή αφορμή για εξερεύνηση στην Πελοπόννησο. Στο αφιέρωμα θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν αρκετές ακόμα, ωστόσο πλέον χρησιμοποιούνται ως ξενώνες.
Πύργος της Ζαρούχλας
Ο Πύργος της Ζαρούχλας ή (λανθασμένα) Πύργος του Ασημάκη Φωτήλα είναι οχυρή οικία που βρίσκεται στο χωριό Ζαρούχλα Αχαΐας και αποτελεί διατηρητέο μνημείο από το 1985. Ήταν οχυρωμένη κατοικία της οικογένειας Ντεμίρη και κατόπιν πέρασε στην οικογένεια Φωτήλα. Ο πύργος σήμερα διατηρείται σε άριστη κατάσταση, ανακαινισμένος, και λειτουργεί σαν ξενώνας, 38 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα.
Πύργος Σκαφιδιάς
Η Ιερά Γυναικεια Μονή της Κοιμήσεως Θεοτόκου Σκαφιδιάς είναι ορθόδοξο μοναστήρι, κοντά στο ομώνυμο χωριό, 18 και 12 χλμ από τις πόλεις Πύργο και Αμαλιάδα αντίστοιχα. Στο μοναστηριακό συγκρότημα υπάρχει φρουριακή κατασκευή, ο «πύργος της Σκαφιδιάς», με πολύ ιδιαίτερη οχυρωματική τεχνοτροπία που δεν απαντάται αλλού στον Ελλαδικό χώρο. H παράδοση θέλει να αποδίδει την ονομασία «Σκαφιδιά» είτε στην αρχαία Φειά (στη Φειά) είτε στο σχήμα του χώρου που μοιάζει με σκαφίδι είτε στους κατασκευαστές ξύλινων σκαφιδιών από το πυκνό δάσος της Mονής. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η «Kυρία η Σκαφιδιώτισσα», η βασική πρώτη εικόνα της Mονής, που χάθηκε, βρέθηκε να πλέει επάνω στα κύματα κοντά στην παραλία τοποθετημένη μέσα σε σκαρφίδι. Το παρακείμενο χωριό Σκαφιδιά προφανώς πήρε το όνομά του από το μοναστήρι.
Πύργος του Σαραντάρη, Τσακωνιά
Ο Πραστός ήταν η ιστορική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς από τον Μεσαίωνα μέχρι και τους προεπαναστατικούς χρόνους. Το τέλος έρχεται το 1826, με την πυρπόλησή του από τον Ιμπραήμ. Τα σημερινά ερείπια είναι δείγματα της τοπικής λιτής αρχιτεκτονικής: τοξωτή εξώθυρα, στενά παράθυρα, διακοσμητική θυρίδα, χτιστή σκάλα με ψηλό τόξο, στέγες από πλάκες με σχιστόλιθο, με έντονα στοιχεία αμυντικής κατασκευής. Οι τρεις συνοικίες του ήταν στολισμένες με πύργους, εκκλησίες, υδραγωγεία, επιβλητικά αρχοντικά και πυργόσπιτα: του Σαραντάρη (το καλύτερα διατηρημένο με εντοιχισμένη επιγραφή 1722), του Καλημέρη, του Μερίκα, του Καραμάνου (1788) και του Γούνελου, χτισμένα στη δεύτερη Τουρκοκρατία.
Πύργος Λαγούδη, Μάνη
Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΛΑΓΟΥΔΗ ΣΤΟ ΜΠΡΙΚΙ Η ΒΡΥΚΙΟΝ ΤΗΣ ΜΕΣΑ ΜΑΝΗΣ
Δημοσιεύτηκε από Αθανασάκος Πέτρος στις Κυριακή, 25 Οκτωβρίου 2015
Μεγάλο συγκρότημα μανιάτικης πυργοκατοικίας με κεντρικό πύργο και αρκετά άλλα κτίρια, στη θέση «Χάρακες», σε ύψωμα ανάμεσα στο Μαρμάρι και στο Πόρτο Κάγιο της Μάνης. Το Μαρμάρι είναι στη δυτική ακτή και το Πόρτο Κάγιο στην ανατολική ακτή της χερσονήσου της Μάνης. Ο πύργος στέκεται στον αυχένα, στο πιο στενό σημείο της χερσονήσου, λίγα χιλιόμετρα πιο βόρεια από το ακρωτήριο Ταίναρο. Ο πύργος υπήρξε το επίκεντρο μιας από τις πιο εμβληματικές βεντέτες της Μάνης.
Πύργος Χιόνη (Αγιος Βασίλειος) Κυνουρίας
Πυργόσπιτο με εμφανή οχυρωματικά στοιχεία στην πλατεία του γραφικού χωριού Άγιος Βασίλειος στις ανατολικές πλαγιές του Πάρνωνα. Ο οικισμός του Αγ. Βασιλείου υπήρχε τουλάχιστον από το 1700, οπότε και περιέχεται στην ενετική απογραφή του providore Φραντσέσκο Γκριμάνι (γενικός προνοητής του Μορέως κατά τη Β’ Ενετοκρατία). Το κτίσμα χρονολογείται στα τέλη 18ου - αρχές 19ου αιώνα.
Πύργος Τσικαλιώτη, Άγιος Πέτρος
Ο «Πύργος Τσικαλιώτη» είναι ένα ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που κατασκευάστηκε το 1808 πάνω σε παλαιότερες θεμελιώσεις. Άνηκε στον Κωνσταντίνο Τσικαλιώτη και βρίσκεται στην πρωτεύουσα του σημερινού Δήμου Νότιας Κυνουρίας, το Λεωνίδιο. Ο Κων/νος Τσικαλιώτης ήταν γόνος μιας από τις παλαιότερες και σημαντικότερες οικογένειες των Τσακώνων. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και προσέφερε πάρα πολλά στον αγώνα της απελευθέρωσης, τόσο σε εφόδια, όσο και σε χρήματα. Δάνεισε μεγάλα ποσά στο Νέο Ελληνικό Κράτος και κατατάχτηκε από την Επιτροπή Εκδουλεύσεων στην Γ΄τάξη των χορηγών του Αγώνα. Το 1960 ο τότε Δήμαρχος Στυλιανός Μερικάκης, αναγνωρίζοντας την ιστορική αξία του κτιρίου αυτού, το αγόρασε για λογαριασμό του Δήμου. Ο Πύργος Τσικαλιώτη είναι μια πέτρινη κατασκευή, με βυζαντινές επιρροές. Είναι ένα διώροφο κτίριο, σχήματος Γ, χαρακτηριστικό των τσακώνικων σπιτιών. Κάτω υπάρχουν καμάρες, μικρές και μεγάλες με ενδιάμεσα χωρίσματα στο ισόγειο για να βοηθούν τη στατικότητα του κτιρίου και έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα, σε άριστη κατάσταση, μετά από 2 αιώνες. Αποτελεί δε χαρακτηριστικό τύπο αμυντικής κατοικίας. Είναι το πιο καλοδιατηρημένο προεπαναστατικό αρχοντικό ολόκληρης της Πελοποννήσου.
Πύργος των Πετιμεζαίων, Καλάβρυτα
Ο περίφημος Πύργος Πετιμεζά βρίσκεται σε υπερυψωμένη θέση στους Κάτω Λουσούς. Διατηρείται σε καλή κατάσταση, είναι ένας από τους παλαιότερους πύργους της ορεινής Πελοποννήσου (ανάγεται στον 17ο αιώνα) και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οχυρωμένης κατοικίας (με μεγάλο αριθμό πολεμίστρων) και μοναδικό (ως προς τη διάταξη και τη μορφή του) κυκλικού αμυντικού πύργου. Υπήρξε κατ' εξοχήν κέντρο αντίστασης εναντίον των Τούρκων (προ και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821) και έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Ο πύργος αποτέλεσε ορμητήριο της οικογένειας των Πετιμεζαίων ή Πετμεζαίων, η οποία σύμφωνα με την παράδοση, προερχόταν από την Ήπειρο απ' όπου αναγκάστηκε να φύγει εξαιτίας των τουρκικών διώξεων και να εγκατασταθεί στους Κάτω Λουσούς Καλαβρύτων. Κατά την εξέγερση της Πελοποννήσου (1770) εναντίον των Τούρκων και ως το 1800, περισσότεροι από είκοσι Πετιμεζαίοι κλέφτες και αμαρτωλοί έδωσαν τη ζωή τους σε συγκρούσεις με τους Τουρκαλβανούς.
Πύργος Δουράκη, Καστανιά
Ο Πύργος Ντουράκη (ή Δουράκη) είναι ιστορικός μανιάτικος πύργος στην Καστάνια της Μεσσηνίας, σε απόσταση 50 χιλιομέτρων από την Καλαμάτα. Ο πενταώροφος Πύργος Ντουράκη χρονολογείται από τον 18ο αιώνα και, εκτός από την παραδοσιακή μανιάτικη αρχιτεκτονική, διαθέτει και γραφικές καταχύστρες, από τις οποίες οι αμυνόμενοι έριχναν καυτό λάδι στους επιτιθέμενους, αλλά και αμυντικές πολεμότρυπες. Χαρακτηριστικό του Πύργου Ντουράκη είναι οι τέσσερις κυκλικού σχήματος πυργίσκοι του. Ο Πύργος Ντουράκη πήρε το όνομά του από τον θρυλικό καπετάν Κωνσταντή Δουράκη της Καστάνιας, ο οποίος κατοίκησε σε αυτόν. Έχει συνδεθεί, όμως, και με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη καθώς σε αυτόν βρήκε ο Γέρος του Μοριά καταφύγιο κατά το διωγμό των κλεφτών το 1803. Από εδώ επίσης διέφυγε, το Μάρτιο του 1806, προς την Ελαφόνησο. Η Καστάνια λόγω της θέσης της, καθώς είναι χτισμένη ανάμεσα σε τρεις φυσικούς λόφους του Ταϋγέτου με αποτέλεσμα να είναι αθέατη, ήταν το ιδανικό καταφύγιο για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στη διάρκεια των μεγάλων διωγμών των κλεφτών (1803-1806).
Πύργος Σκλαβουνάκου, Πύργος Διρού
Το οχυρωμένο συγκρότημα του οπλαρχηγού Σκλαβουνάκου στην περιοχή Φουρνιάτα στον Πύργο Διρού περικλείει έναν εξαώροφο πύργο, μια διώροφη οικία, δεξαμενές, ένα οικογενειακό εκκλησάκι με νεκροταφείο και μάντρα για τα ζώα. Ο πύργος είναι εξαώροφος με ύψος 25μ. Είναι μάλλον ο ψηλότερος πύργος της Μάνης. Ο περίβολος είναι ύψους 5μ. Διαθέτει τοξωτή αυλόπορτα πάνω από την οποία υπάρχει ζεματίστρα, περίδρομο με πολεμίστρες και ένα πολεμικό κλουβί στη ΝΔ γωνία. Το συγκρότημα χτίστηκε το 1821.