Γύρω από τη λίμνη υπάρχουν μικροί παραλίμνιοι οικισμοί. Στις βόρειες όχθες της Τριχωνίδας, τα κυριότερα χωριά της περιοχής είναι το Παναιτώλιο και το Καινούργιο που μαζί με την Νέα Αβώρανη αποτελούσαν έως το 2010 τον Δήμο Θεστιέων και τώρα ανήκουν διοικητικά στον δήμο Αγρινίου. Σημαντικοί σταθμοί είναι επίσης τα χωριά Παραβόλα, Παντάνασσα, Ντουγρι και Μυρτιά, γνωστό για τα λουτρά και τους πορτοκαλεώνες του.

Στην περιοχή της Μακρυνείας, τα χωριά γύρω από τη λίμνη είναι η Γαβαλού, η Ματαράγκα, οι Παπαδάτες, η Γραμματικού, το Τριχώνιο, ο Άγιος Ανδρέας (Μπουρλέσια), ο Δαφνιάς και η Καψοράχη.

Πέρα από την φυσική της ομορφιά η περιοχή διαθέτει και μεγάλη βιοποικιλότητα. Η Τριχωνίδα αποτελεί μία από τις λίγες περιοχές της Ελλάδας που συναντάται η Βίδρα. Διαθέτει ιδιαίτερα πλούσια ορνιθοπανίδα καθώς έχουν παρατηρηθεί σε αυτή περισσότερα από 200 είδη πουλιών μερικά από τα οποία ιδιαίτερα σπάνια όπως ο πορφυροτσικνιάς.

Δείτε φωτογραφίες από το χωριό Βαρειά:

Οι φωτογραφίες είναι της Χριστίνας Μαρκουίζου.