Ο σύγχρονος οικισμός του Οιτύλου κατέχει τη θέση της αρχαίας πόλης Οιτύλου ή Βοιτύλου, που μνημονεύεται από τον Όμηρο.
Σημαντική υπήρξε η συμβολή των κατοίκων του Οιτύλου στα Ορλοφικά και στην Επανάσταση του 1821.
Επίνειο του Οιτύλου είναι το Καραβοστάσι, παραλιακός οικισμός με λιμανάκι για βάρκες και καΐκια.
Κατά μήκος της παραλιακής ζώνης της περιοχής, στο μυχό του όρμου Λιμενίου, απλώνεται το Νέο Οίτυλο, γραφικός παραθεριστικός οικισμός με τουριστικά καταλύματα, ταβέρνες και ρομαντικό ηλιοβασίλεμα.
Λίγο μακρύτερα, στη διαδρομή προς την Αρεόπολη, βρίσκεται το Λιμένι, τόπος ιστορικός, εστία της επιφανούς οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, κατά γενική ομολογία ένα από τα ωραιότερα οικιστικά σύνολα της Λακωνικής Μάνης.
Τα πετρόχτιστα οικοδομήματα του οικισμού, τα υψηλών προδιαγραφών τουριστικά καταλύματα και οι ψαροταβέρνες απλώνονται κατά μήκος της ακτής, σε μια στενή λωρίδα γης.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
*Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, στο κέντρο του Οιτύλου, με θαυμάσια θέα στο Καραβοστάσι και το Νέο Οίτυλο.
*Η παλαιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
*Η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, αξιόλογης αρχιτεκτονικής. Φθάνετε ακολουθώντας μονοπάτι.
*Η εκκλησία των Ταξιαρχών, σε μικρή απόσταση από το κέντρο του Οιτύλου.
*Το εκκλησάκι της Παναγίτσας, σπηλαιώδης ναός κοντά στο Οίτυλο. Φθάνετε ακολουθώντας μονοπάτι.
*Η μονή Δεκούλων. Ιδρύθηκε το 16ο αιώνα. Το καθολικό, ανακαινισμένο το 18ο αιώνα, έχει εξαίρετες τοιχογραφίες.
*Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, στο Νέο Οίτυλο.
*Το «παλάτι» του Πετρόμπεη Mαυρομιχάλη, στο Λιμένι. Πρόκειται για το πυργόκαστρο του τελευταίου ηγεμόνα (μπέη) της Mάνης, που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τους επαναστατικούς και τους μετεπαναστατικούς χρόνους.
Οι επισκέπτες έχουν επίσης την ευκαιρία να δουν τον τάφο και την προτομή του ξακουστού μανιάτη στρατιωτικού ηγέτη και πολιτικού.
*Το εκκλησάκι του Aγίου Σώστη, στο νεκροταφείο, η εκκλησία του Aγίου Nικολάου και η ερειπωμένη εκκλησία της Παναγίας Bρεττής, στο Λιμένι.
*Το κάστρο της Κελεφάς, σε λόφο πάνω από το Νέο Oίτυλο. Οικοδομήθηκε επί Τουρκοκρατίας (δεκαετία 1660-1670), με τη σύμπραξη του μανιάτη πειρατή Λυμπεράκη Γερακάρη.
Η στρατηγικής σημασίας θέση του καθιστούσε δυνατή την εποπτεία της ακτογραμμής και (σε συνδυασμό με το κάστρο του Πασσαβά, νοτιοδυτικά του Γυθείου) τον έλεγχο των προσβάσεων προς το νότιο τμήμα της βραχώδους και άνυδρης χερσονήσου της Μάνης.
Το κάστρο της Κελεφάς αποτέλεσε έδρα της τουρκικής διοίκησης και φρουράς από το έτος κατασκευής του έως το 1685, αλλά και έδρα των Ενετών κατά τα έτη 1685-1715.
*Το χωριό Κελεφά, με όμορφα πετρόχτιστα σπίτια και βρύση. Θα δείτε την εκκλησία του Αγίου Βασιλείου (17ος αιώνας), με τοιχογραφίες, στο κέντρο του χωριού. Επίσης, τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, με τοιχογραφίες, και την εκκλησία της Παναγίας.
*Η μονή Τσίγκου, αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου, 6 χλμ Β από το Οίτυλο. Το μοναστηριακό συγκρότημα με την ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική (άγνωστο πότε ακριβώς ιδρύθηκε) είναι χτισμένο σε μια τοποθεσία σπάνιας φυσικής ομορφιάς.
*Το χωριό Κρυονέρι, με θέα στη γύρω περιοχή. Θα δείτε τις εκκλησίες της Παναγίας και του Προφήτη Ηλία.
*Η Καρέα, ορεινό χωριό, χτισμένο αμφιθεατρικά, με πετρόχτιστα σπίτια, την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, υπεραιωνόβιο πλατάνι και όμορφη θέα.
*Η Κάτω Καρέα, με την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και την προτομή του στρατηγού Ταβουλάρη.
*Ο οικισμός Γέρμα, με την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, αξιόλογο βυζαντινό μνημείο με πλούσιο τοιχογραφικό διάκοσμο.
Από τη Γέρμα καταγόταν ο μακεδονομάχος Νικόλαος Τσοτάκος (1874-1907), γνωστός με το ψευδώνυμο καπετάν Γέρμας.
*Η μονή Σπηλαιώτισσας, 3,5 χλμ Δ από τη Γέρμα.
*Το φαράγγι Σπηλαιώτισσας (Μυλολάγκαδο). Μονοπάτι οδηγεί από τη μονή Σπηλαιώτισσας στο Νέο Οίτυλο και το Καραβοστάσι.
*Το χωριό Χοτάσια, χτισμένο κοντά στα όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας. Θα δείτε τις εκκλησίες του Προφήτη Ηλία, μέσα στο χωριό, και της Παναγίας, σε μικρή απόσταση.
KOΛYMΠI: Στην Τσίπα (Νέο Οίτυλο) και στο Καραβοστάσι. Επίσης, στις βραχώδεις ακρογιαλιές κοντά στη Xοτάσια (Καταφύγκι και Αρφίγκια).
TOΠIKEΣ EKΔHΛΩΣEIΣ-ΠANHΓYPIA: Το πανηγύρι της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας στις 8 Σεπτεμβρίου, στην ομώνυμη μονή.
ΠPΩTEΣ BOHΘEIEΣ: Στο Οίτυλο, Περιφερειακό Ιατρείο, τηλ. 27330 59256.
Οίτυλο
Καραβοστάσι
Λιμένι
