Παρασκευή, 18 Ιουνίου 2021 09:39

Τα πέτρινα γεφύρια της Αργιθέας - «Στολίδια» ανάμεσα στη φύση (Φωτογραφίες)

Εξέχουσα θέση στη περιοχή της Αργιθέας έχουν τα περίφημα τοξωτά γεφύρια, εντυπωσιάζοντας τους επισκέπτες τους.

Τα «στολίδια» αυτά φτιάχτηκαν για τη συνέχεια των δρόμων που διακόπτονται από φυσικά εμπόδια όπως τα ποτάμια και οι χαράδρες και αποτελούσαν βασικό επικοινωνιακό κόμβο για την μετακίνηση των κατοίκων οπότε και για την κοινωνική και εμπορική ζωή.

Πέραν της χρηστικής τους σημασίας, τα γεφύρια μαζί με το φυσικό περιβάλλον που τα περικλείει συνθέτουν καρτποσταλικές εικόνες. Τα πρώτα γεφύρια που φτιάχτηκαν στην περιοχή ήταν από φυσικά υλικά όπως πέτρες και κορμοί δέντρων χωρίς ιδιαίτερη καταεργασία ενώ αργότερα κατά τη ρωμαϊκή εποχή κατασκευάστηκαν γεφύρια πέτρινα μονότοξα ή πολύτοξα με περισσότερη τέχνη και αντοχή χωρίς τη χρήση κονιάματος έτσι ώστε οι αρμοί μόλις διακρίνονται. Στην Αργιθέα τα περισσότερα γεφύρια είναι μονότοξα καθώς το πλάτος της κοίτης των ποταμών είναι μικρό. Τα μοναδικά πολύτοξα γεφύρια είναι δύο και βρίσκονται στον Αχελώο, το γεφύρι της Κουτσοκαμάρας, ρωμαϊκό του 16ου αιώνα και η κατά πολύ νεότερη γέφυρα του Καταφυλλίου που χτίστηκε το 1910. Τα γεφύρια της Αργιθέας συνοδεύουν διάφοροι θρύλοι με βάση ιστορικά γεγονότα και όχι μόνο.

1. ΓΕΦΥΡΑ ΤΡΙΖΟΛΟΥ (ΚΑΡΥΑΣ)

Είναι το μεγαλύτερο και πιο εντυπωσιακό μονότοξο γεφύρι της Θεσσαλίας (μετά την ανατίναξη το 1948 της ιστορικής γέφυρας Κοράκου, που υπήρξε το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι του ελληνικού χώρου και ίσως των Βαλκανίων) και σύμφωνα με την παράδοση χτίστηκε το 13ο αι.. Θεμελιωμένο πάνω σε συμπαγή βράχο έχει ελεύθερο άνοιγμα τόξου 32 μ., ύψος 16 μ. περίπου, πλάτος 2,20 μ. και πάχος 0,80 μ. Είναι κατασκευασμένο από πελεκητό ασβεστόλιθο και θεμελιωμένο στο βράχο. Το τόξο κατασκευάστηκε από πελεκητές πλάκες, ενώ τα τύμπανα από αργολιθοδομή. H Γέφυρα Τριζόλου γνωστή και ως «Καμάρα» βρίσκεται στη Δήμο Αργιθέας, κοντά στο χωριό Καρυά (Τριζόλο), στο οποίο οφείλεται και η ονομασία του, στη θέση « Βαΐτσι» και τρία (3) χλμ. από τη γέφυρα Αγορασιάς. Ένωνε τα χωριά της Ανατολικής και Δυτικής Αργιθέας, γεφύρωνε και γεφυρώνει το Λιασκωβίτικο ποταμό μετά τη συμβολή του Ανθηριώτικου ποταμού με τον Κνισοβίτικο, όλοι παραπόταμοι του Αχελώου. Είναι θεμελιωμένο όπως όλα τα πετρογέφυρα στην προέκταση συμπαγών βράχων εκατέρωθεν της κοίτης. Πέτρινα στηθαία δεν υπάρχουν σήμερα, αλλά σύμφωνα με μαρτυρίες των ντόπιων κατοίκων παλιά υπήρχαν. Το γεφύρι δεν παρουσιάζει προβλήματα ευστάθειας, γεγονός που οφείλεται στην επιμελή κατασκευή του, καθώς και στο συμπαγή πυρήνα του βράχου θεμελίωσης. Σήμερα χρήζει ανάγκης αρμολόγησης και στεγανοποίησης, ειδικά η περιοχή του τόξου, και το τμήμα γύρω από το κλείδωμα του χώρου του καταστρώματος και τμημάτων του εσωρραχίου. Επίσης κρίνεται απαραίτητη η ανακατασκευή των στηθαίων, ύστερα από σχετική μελέτη. Το τόξο «καλογραμμένο» και εντυπωσιακό, προκαλεί δέος, όχι μόνον όταν βρίσκεται κάποιος πάνω στο κλείδωμα, αλλά και κάτω από αυτό, συνοδευόμενο με ψυχική ανάταση, σεβασμό και θαυμασμό. Από παλιά μέχρι και τη δεκαετία του 1970, οι κάτοικοι της Καρυάς επικοινωνούσαν με τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί στο Μουζάκι με μουλαρόδρομο μέσω του γεφυριού. Κάποια τυχαία κατολίσθηση έκοψε το μονοπάτι και από τότε δεν χρησιμοποιείται παρά την καλή του κατάσταση. Στο μεταξύ έγινε διάνοιξη νέου δρόμου και το γεφύρι – μνημείο σχεδόν ξεχάστηκε. Βρίσκεται κάτω από την Καρυά (Τριζόλο). Η πρόσβαση γίνεται είτε από τον κεντρικό δρόμο που περνά πάνω από το γεφύρι μέσω δύσκολου μονοπατιού, είτε παρόχθια με αφετηρία τη θέση Αγορασιά. Σήμερα δεν εξυπηρετεί τους κατοίκους της περιοχής, αφού τα μονοπάτια που χρησιμοποιούσαν παλιότερα έχουν πλέον εγκαταλειφθεί. Σώζονται μόνο μικρά τμήματα των μονοπατιών εκατέρωθεν της γέφυρας.

 2. ΓΕΦΥΡΑ ΛΙΑΣΚΟΒΟΥ (ΠΕΤΡΩΤΟΥ)

 

Γέφυρα Λιάσκοβου (Πετρωτού): Εντυπωσιακό μονότοξο πετρογέφυρο με άνοιγμα τόξου 17μ. και ύψος 11μ. κτισμένο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, τον 13ο αιώνα μ.Χ. σε θαυμάσιο φυσικό και άγριο περιβάλλον, το φαράγγι του Πετριλιώτη. Βρίσκεται 600μ. μετά τη διασταύρωση για Πετρωτό-Καλή Κώμη-Ελληνικά, στο δρόμο για Συκιά και Πηγές Άρτας στη θέση «Γέρακας» ή «Πυρήνα» Πετρωτού. Είναι κτισμένο πάνω στον άξονα της αρχαίας οδού Τρίκκης – Γόμφων – Αργιθέας – Αμβρακίας, Γεφυρώνει τα ρέματα Κουμπουργιανίτικο και Πλατανιά (Λιασκοβίτικο των ντόπιων) λίγο πριν αυτός εκβάλλει στον Αχελώο, εκεί όπου εκτελούνταν «τα έργα Συκιάς», μέσω μιας σήραγγας που κατασκευάστηκε για τις ανάγκες των έργων. (Ο όγκος, όμως τότε, του νερού του Αχελώου δεν άφησε τα νερά του «Λιασκοβίτη» να εκβάλλουν στον Αχελώο με αποτέλεσμα, μη βρίσκοντας άλλη διέξοδο, να πισωγυρίσουν και να δημιουργήσουν μια τεράστια λίμνη, η οποία υπερκάλυψε κατά πολλά μέτρα το πέτρινο γεφύρι). Βρίσκεται σε υψόμετρο 487 μ., έχει άνοιγμα τόξου 14,60 μ., 22μ. μήκος βάσης, 10,30μ ύψος τόξου,1,90μ πλάτος εσωραχίου και 1,40 ωφέλιμο κατάστρωμα. Φέρει συμμετρικές οπές διαστάσεων 10⃰ 10εκ.και βάθος 1,80 μ., η βάση ημικύκλιου τόξου σε ύψος 3 μ. από την κοίτη, πιθανόν για τη στήριξη σκαλωσιάς. Το 1979, ανατολικά του γεφυριού, τοποθετήθηκε η γέφυρα Μπέλεϋ, που εξυπηρετεί ακόμη τη συγκοινωνία Αργιθέας – Άρτας. Στις μέρες μας κάποιοι άμυαλοι, έσκαψαν το κατάστρωμα της γέφυρας για να βρουν θησαυρό, μετακινώντας δεκάδες πέτρες με κίνδυνο πλέον από τα νερά της βροχής και την υγρασία να υπάρξει διάβρωση, με ότι αυτό συνεπάγεται για την στατική του κατάσταση. Το γεφύρι του Πετρωτού στην Αργιθέα Καρδίτσας είναι ένα φυσικό τοπίο απίστευτου κάλλους. Από τα μικρά θαύματα της φύσης, είναι τόσο εντυπωσιακό και επειδή είναι και εύκολα προσβάσιμο έχει αποθανατιστεί πάρα πολύ σε κάθε εποχή, είτε από φωτογραφικούς φακούς είτε από μικρά δημιουργικά βίντεο.

3. ΓΕΦΥΡΑ ΜΕΖΗΛΟΥ (ΔΡΟΣΑΤΟΥ)

Βρίσκεται σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από το Μουζάκι, στην ορεινή ανατολική Αργιθέα, στη θέση Τυρολόγος μετά το χωριό Βλάσι σε βραχώδη περιοχή δίπλα στην καινούρια γέφυρα και γεφυρώνει το Βλασιώτη ποταμό λίγο πριν εκβάλλει στον Πετριλιώτη. Για βάσεις του μοναδικού του τόξου, χρησιμοποιεί τα ίδια τα πέτρινα κοιλώματα του ποταμιού. Είναι η έξυπνη «οικονομία του λαϊκού τεχνίτη, που πέτυχε τοποθετώντας το διάδρομο διάβασης στο κατάλληλο ύψος Το γεφύρι είναι μονότοξο, με ημικυκλική μορφή τόξου. Το άνοιγμα του τόξου έχει μήκος 12,00 μέτρα και το ύψος του γεφυριού από την κοίτη του ποταμού 9,50 μ. Είναι θεμελιωμένο πάνω σε ιζηματογενή ασβεστόλιθο, απ’ όπου πάρθηκε και το υλικό κατασκευής του. Έχει δυο διαζώματα. Το κάτω διάζωμα έχει πάχος 0,75μ. και το πάνω πάχος 0,15μ..Το πλάτος του φορέα του γεφυριού είναι 2.00 μ. και το συνολικό μήκος του είναι 15,70 μ. Το υλικό κατασκευής της γέφυρας είναι πελεκητός ασβεστόλιθος. Τα τύμπανα έχουν κατασκευασθεί από λιθοδομή μορφής οριζοντίων αρμών όπως και το εσωρράχιο. Οι αρμοί του διαζώματος είναι πιο λεπτοί απ’ ότι στο υπόλοιπο γεφύρι. Η στατική κατάσταση του γεφυριού είναι πολύ καλή. Σε κάποια σημεία έχουν αποκολληθεί πέτρες από το διάζωμα. Θα μπορούσε να γίνει αρμολόγηση του γεφυριού σε ορισμένες θέσεις και συμπλήρωση του στηθαίου στις θέσεις που κατέρρευσε ύστερα από σχετική μελέτη. Το γεφύρι δεν είναι γνωστό το πότε έχει κατασκευαστεί. Υπολογίζεται όμως ότι έχει κατασκευαστεί την εποχή της τουρκοκρατίας όταν ακόμα η Αργιθέα ήταν το πέρασμα προς την Ήπειρο από τη Θεσσαλία.

4. ΓΕΦΥΡΑ ΤΥΡΟΛΟΓΟΥ

Βρίσκεται στην Ανατολική Αργιθέα στη θέση Τυρολόγος σε απόσταση 40 περίπου χιλιομέτρων από το Μουζάκι, λίγο πριν την ένωση του Βλασιώτη με τον Πετριλιώτη ποταμό,σε μια κατάφυτη και καταπράσινη τοποθεσία ώστε να είναι δύσκολη η φωτογράφισή του. Γεφυρώνει τον Πετριλιώτη. Το γεφύρι είναι μονότοξο, με ημικυκλική μορφή τόξου. Είναι επενδυμένο με σκυρόδεμα εκτός από το εσωρράχιο και γι’ αυτό είναι δύσκολη η αναγνώρισή του. Τα χαρακτηριστικά μεγέθη του πέτρινου γεφυριού που στάθηκε δυνατό να μετρηθούν είναι το πλάτος 2,00 μ. το ύψος 8,00 μ. το άνοιγμα του τόξου έχει μήκος 12,00 μέτρα και το πάχος στην κορυφή 0,90 μέτρα. Το πλάτος της ανακατασκευασμένης γέφυρας, που έχει ενταχθεί στο οδικό δίκτυο της περιοχής είναι 4,00 μέτρα και το μήκος 23,00 μέτρα. Το εσωρράχιο του παλαιού πέτρινου γεφυριού διακρίνεται πολύ καλά όπως και το βάθρο της γέφυρας στη σημερινή του κατάσταση. Κατεβαίνοντας στο ποτάμι διακρίνονται καλύτερα οι πελεκημένες πέτρες του εσωρραχίου. Το γεφύρι στο τμήμα που φαίνεται, είναι κατασκευασμένο από ασβεστόλιθο μορφής οριζόντιων αρμών. Οι αρμοί δεν φαίνονται γιατί είναι αρμολογημένο με τσιμεντοκονίαμα. Στατικά προβλήματα δεν υπάρχουν. Το γεφύρι δεν είναι γνωστό το πότε έχει κατασκευαστεί. Υπολογίζεται όμως ότι έχει κατασκευαστεί την εποχή της τουρκοκρατίας όταν ακόμα η Αργιθέα ήταν το πέρασμα προς την Ήπειρο από τη Θεσσαλία.Είθε κάποτε να αφαιρεθεί το «τσιμέντο» και να αποκαλυφθεί η προγενέστερη όψη του!

5. ΓΕΦΥΡΑ ΚΟΠΛΕΣΙΟΥ (ΦΟΥΝΤΩΤΟΥ)

Βρίσκεται στην Ανατολική Αργιθέα στη θέση Τυρολόγος σε απόσταση 45 χιλιομέτρων από το Μουζάκι στη διασταύρωση Λεοντίτου – Σπηλιάς σε βραχώδη περιοχή. Γεφυρώνει τον ποταμό Πετριλιώτη. Από μακριά φαίνεται σαν καινούρια γέφυρα λόγω της επένδυσης με σκυρόδεμα που έχει γίνει. Αυτό που φανερώνει την παλαιότητα της γέφυρας είναι το εσωρράχιο το οποίο έχει υποστεί επιμελημένη αρμολόγηση από τσιμεντοκονία σε ορισμένα σημεία. Το παλιό γεφύρι έχει πλάτος 2,30 μέτρα,ανοιγμα16,00 μέτρα, ύψος 10,00 μέτρα και πάχος στην κορυφή 1,10 μέτρα. Η παλιά θεμελίωση και το εσωρράχιο είναι κατασκευασμένα από ξεστό ασβεστόλιθο που αφθονεί στην περιοχή. Η λιθοδομή είναι μορφής οριζοντίων αρμών. Είναι το δεύτερο μονότοξο γεφύρι του Πετριλίωτη με δύο ανακουφιστικά ανοίγματα (που δεν φαίνονται). Για το γεφύρι δεν υπάρχουν μαρτυρίες για το χρόνο κατασκευής του. Υπολογίζεται ότι υπάρχει από την εποχή της τουρκοκρατίας, όταν ακόμα η Αργιθέα βρισκόταν στην περίοδο της ακμής της και ήταν το πέρασμα προς την Ήπειρο από τη Θεσσαλία. Το γεφύρι είναι μονότοξο με δυο ανακουφιστικά ανοίγματα αριστερά και δεξιά του τόξου. Καθώς προσεγγίζετε το γεφύρι νομίζετε ότι είναι νέα κατασκευή. Αυτό ισχύει για την τσιμεντένια επένδυση, όμως κατεβαίνοντας στην βάση του φαίνονται οι τοξωτοί φορείς και η επιμελημένη αρμολόγηση του εσωρραχίου. Είθε κάποτε να αφαιρεθεί το «τσιμέντο» και να αποκαλυφθεί η προγενέστερη όψη του!

6. ΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙΩΤΙΚΟ ΓΕΦΥΡΙ

Το τρίτο μονότοξο γεφύρι του Πετριλίωτη, στη θέση «Ραγάζια» με δύο ανακουφιστικά ανοίγματα, στην ίδια διαδρομή όπως τα προηγούμενα, Κοπλεσίου και Τυρολόγου. Βρίσκεται στην Ανατολική Αργιθέα στη θέση Ραγάζια στο δρόμο προς τη Στεφανιάδα και Σπηλιά, 50 km από το Μουζάκι, σε βραχώδη περιοχή. Γεφυρώνει τον ποταμό Πετριλιώτη. Η φωτογράφιση του γεφυριού από κοντά είναι δύσκολη. Το γεφύρι είναι μονότοξο ημικυκλικής μορφής με δυο ανακουφιστικά ανοίγματα εκατέρωθεν του τόξου. Το άνοιγμα του γεφυριού έχει μήκος 16,00 μέτρα και ύψος 11,80 μέτρα. Είναι θεμελιωμένο σε βραχώδες πέτρωμα. Το διάζωμα έχει πάχος 0,60 μέτρα. μέτρα. Τα ανακουφιστικά ανοίγματα έχουν πλάτος 1,00 μέτρο και ύψος 2,00 μέτρα. Το διάζωμα τους έχει πάχος 0,30 μέτρα. Το πλάτος του γεφυριού είναι 4,00 μέτρα και το μήκος 22,00μετρα. Πάνω στο γεφύρι έχει κατασκευαστεί στηθαίο από σκυρόδεμα το οποίο έχει ύψος0,80 μέτρα και προεξέχει εν προβόλω από το γεφύρι αριστερά και δεξιά 0,70 μέτρα. Το γεφύρι βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Είναι ενταγμένο στο οδικό δίκτυο της περιοχής αλλά απαγορεύεται η διέλευση οχημάτων πάνω από 5 τόνους. Τα περισσότερα παλιά πέτρινα γεφύρια είναι ενταγμένα στο οδικό δίκτυο της περιοχής γιατί δεν είναι δυνατή η χάραξη νέου δρόμου σε άλλες θέσεις γι’ αυτό, έχουν υποστεί προσθήκες από οπλισμένο σκυρόδεμα. Τα υλικά κατασκευής έχουν παρθεί από τη γύρω περιοχή που αφθονεί σε πέτρες. Τα διαζώματα είναι από λαξευτό ασβεστόλιθο και τα τύμπανα και το εσωρράχιο από ξεστό ασβεστόλιθο μορφής οριζοντίων αρμών. Οι αρμοί είναι κανονικού πάχους. Είναι απαραίτητη διατήρηση του γεφυριού αυτού λόγω της μοναδικής μορφής που έχει. Θα πρέπει να κατασκευαστεί καινούρια γέφυρα σε άλλη θέση χωρίς αυτή να υποστεί καμία μεταβολή. Το γεφύρι πρέπει να κατασκευάστηκε την περίοδο της Τουρκοκρατίας όπως και τα περισσότερα στην Αργιθέα. Από ιστορικές καταγραφές υποθέτουμε ότι αυτά τα γεφύρια πρέπει να κατασκευάστηκαν την εποχή του Αλή Πασά όταν πήρε το πασαλίκι του και τη Θεσσαλία και ο δρόμος από τα Γιάννενα, για το στρατιωτικό κέντρο του Φαναριού περνούσε από την Αργιθέα και την Πετριλιώτικη ποταμιά.

7. ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ «ΚΟΡΑΚΟΝΗΣΙΟΥ»

Γεφυρώνει το ρέμα Αρέντας, 400 μέτρα περίπου, πριν τη συμβολή του με τον Αχελώο, στην τοποθεσία «Κορακονήσι». Εξυπηρετούσε την επικοινωνία των χωριών Μυροφύλλου & Πολυνερίου με τα Ελληνικά και από εκεί προς Μουζάκι, Τρίκαλα, Καρδίτσα. Η παράδοση αναφέρει ότι από το γεφύρι περνούσε η αρχαία οδός «Αμβρακία» που ένωνε τη Θεσσαλία με την Ήπειρο. Σήμερα το γεφύρι είναι απροσπέλαστο. Τα παλιά μονοπάτια, που οδηγούσαν σ’ αυτό, έκλεισαν από διάφορες επιχωματώσεις και κατολισθήσεις. Το γεφύρι είναι μονότοξο με αρκάδες, και με ημικυκλική μορφή τόξου Το άνοιγμα του τόξου έχει μήκος 9,20 μέτρα και το ύψος του γεφυριού από την κοίτη του ποταμού είναι 6,30μ. Το διάζωμα τόξου έχει πάχος 0,45μ. και το κλειδί του διαζώματος 0,50μ. Το πλάτος του φορέα είναι 2,50μ. και το πλάτος καταστρώματος 2,20μ. Το συνολικό μήκος της γέφυρας είναι 23,30μ. (ανάπτυγμα). Το δεξιό βάθρο του είναι θεμελιωμένο σε συμπαγή βράχο και το αριστερό στην κοίτη του ποταμού. Λόγω της μορφολογίας του εδάφους, το αριστερό σκέλος της γέφυρας έχει πολύ μεγαλύτερη κλίση από το δεξιό. Τα στηθαία είναι εντελώς κατεστραμμένα. Υπάρχουν μεμονωμένες «αρκάδες» (όρθιες πέτρες). Για την κατασκευή της γέφυρας έχει χρησιμοποιηθεί ψαμμίτης. Στο διάζωμα του τόξου οι πέτρες είναι επιμελώς λαξευτές και στο εσωρράχιο με λιθοδομή μορφής οριζόντιων αρμών. Τα τύμπανα κτίστηκαν από αργολιθοδομή.
Εντοιχισμένη πλάκα, στο αριστερό τύμπανο (κατάντι) του γεφυριού, φέρει χρονολογία κατασκευής 1241(!)1201..Όμως η τεχνοτροπία κατασκευής της γέφυρας ανάγεται στον 18ο αιώνα. Ίσως η εντοιχισμένη πλάκα με την χρονολογία να ανήκει σε παλιότερο γεφύρι που ήταν στη θέση του σημερινού.
Πιο ομαλή και ήπια η προσέγγιση γίνεται από την πλατεία του χωριού Ελληνικά Αργιθέας, όπου σε 500μ. υπάρχει ξύλινη πινακίδα ”προς γεφύρι Καρακονησίου 6 χλμ.”

8. ΚΟΥΤΣΟΚΑΜΑΡΑ

 

Ρωμαϊκή δίτοξη, ίσως τρίτοξη γέφυρα του 16 π.Χ. μέσα στην κοίτη του Αχελώου. Πριν το χτίσιμο της Γέφυρας Κοράκου, την οδική σύνδεση εξυπηρετούσε η δίτοξη ή τρίτοξη καμάρα 800 μέτρα από εδώ μεταξύ των θέσεων «Πλατανιάς» Βρεσθενίτσας κοντά στο «Σαμάρι-Σμίξη» όπως κατεβαίνει ο Αχελώος και « Λογγούλα ή Ντρασκός» Λιασκόβου, ονομάζεται δε « Κουτσοκαμάρα ή Κουτσογέφυρο» και κτίσθηκε τα πρώτα Ρωμαϊκά χρόνια. Προφανώς το μεσαίο και το ακρινό προς Βρεσθενίτσα τόξο καταστράφηκαν ή από το σεισμό του 1466 ή από κατολίσθηση και τότε επιλέχθηκε η θέση στο εδώ βραχοστένωμα και χτίσθηκε η γέφυρα Κοράκου ο δε δρόμος από Γέφυρα Λιασκόβου στη θέση Πυρήνα μέσω Ντρασκού καταργήθηκε και χαράχθηκε νέος μέσω του διάσελου Πέντε Αδέρφια. Πρόκειται για το αρχαιότερο πέτρινο γεφύρι της Αργιθέας πάνω στην αρχαία οδό που ένωνε την Αμβρακία με τους Γόμφους και την Τρίκκη. Εξυπηρετούσε τους αρχαίους οικισμούς – πολίχνες της Αθαμανίας. Ήταν σε χρήση έως τις αρχές του 16ου αιώνα, εποχή που τμήμα της κατέρρευσε. Το 1520 με την κατασκευή σε γειτονικό σημείο του ποταμού, της γέφυρας Κοράκου, αποκαταστάθηκε πλήρως η επικοινωνία. Το προς το μέρος της Συκιάς Πετρωτού τόξο είχε ύψος 7μ. και άνοιγμα 14μ. Το 1955 δίπλα από το βάθρο της, προς τη Συκιά, βρέθηκαν πέντε τάφοι ρωμαϊκής εποχής με αντικείμενα στρατιωτών. Ανήμπορο θύμα της φθοράς του χρόνου και των κολοσσιαίων νέων έργων μέχρι πρόσφατα μετρούσε μέρες ζωής. Ένα από τα ιστορικά μνημεία που μπορούσε να σωθεί μετά την κατάκλιση και τη δημιουργία της λίμνης Συκιάς. Λόγω πλήρους και αινιγματικής αδιαφορίας των τοπικών αρχών, κληρονόμων της Αργιθεάτικης παράδοσης, δεν σώθηκε. Σήμερα έχει καταχωθεί από τα μπάζα των εργασιών του φράγματος.

9. ΓΕΦΥΡΙ ΘΕΡΙΝΟΥ Ή ΑΓ. ΜΗΝΑ

Μικρό μονότοξο γεφύρι στη θέση «Άγιος Μηνάς», με καλοδουλεμένους καμαρόλιθους στο τόξο. Βρίσκεται στα πρώτα 100μ. του δρόμου προς Μεσοβούνι, πίσω από την εκκλησία του Αγίου Μηνά. Εξυπηρετούσε την επικοινωνία της Δυτικής Αργιθέας, της περιοχής Αχελώου και Ραδοβυζίου Ηπείρου. Θαυμάσιο το φυσικό περιβάλλον γύρω του. Το 1993 χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΦΕΚ 546/ Β’ / 27.7.1993), προκειμένου στη συνέχεια να επισκευαστεί και να αναδειχθεί. Αν και πέρασαν 27 χρόνια από τότε όχι μόνο δεν αναδείχτηκε ή επισκευάστηκε αλλά «δεν μπήκε λιθαράκι ή κόκκος άμμου» όπως αναφέρουν οι ντόπιοι.

10. ΓΕΦΥΡΙ (ΚΝΙΣΟΒΟΥ) ΑΡΓΙΘΕΑΣ

Μικρό μονότοξο γεφύρι στον Κνισοβήτικο πόταμο παραπόταμο του Αχελώου. Βρίσκεται στην άκρη της εισόδου της Τοπικής Κοινότητας Αργιθέας, στο ποτάμι, όπου πρόσφατα έγινε ανάπλαση και πλακόστρωση του μονοπατιού και από το γεφύρι οδηγεί στον παλιό νερόμυλο.

11. ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΕΦΑΝΙΑΔΑΣ

Το μικρότερο από όλα τα πετρογέφυρα της Αργιθέας. Εντός του οικισμού, στο ποταμάκι λίγα μέτρα από την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, δίπλα από την σκεπαστή όμορφη πέτρινη βρύση. Γεφυρώνει το ρέμα της Ιτιάς που εξυπηρετούσε τους ντόπιους κυρίως κατοίκους.

12. ΓΕΦΥΡΙ (ΜΠΟΥΚΟΒΙΤΣΑΣ) ΑΝΘΗΡΟΥ

Βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, στο γραφικό ρέμα της Γκούρας. Πριν χρόνια, όταν έφτασε ο αμαξιτός δρόμος στο Ανθηρό το πετρογέφυρο τσιμεντοστρώθηκε και σήμερα αν κάποιος δεν το γνωρίζει είναι δύσκολο ακόμα και να το εντοπίσει. Εξυπηρετούσε τους ντόπιους κυρίως κατοίκους και αυτούς προς τους ανατολικούς οικισμούς του Ανθηρού και την περιοχή των Τρικάλων.

13. ΓΕΦΥΡΙ ΚΑΤΑΦΥΛΛΙΟΥ Ή ΑΥΛΑΚΙΟΥ

Εντυπωσιακή γέφυρα των αρχών του 20ου αι, στη θέση «Τριχιές» Καταφυλλίου. Διαθέτει τέσσερα ανισομερώς τοποθετημένα δευτερεύοντα, πλήρως ημικυκλικά τόξα και ένα κύριο 24ων μ. με μήκος βάσης 54,5μ. και ύψος από την κοίτη 13μ. Γεφυρώνει τον Αχελώο στα διοικητικά όρια των νομών Καρδίτσας, Ευρυτανίας, Αιτωλοακαρνανίας και Άρτας. Μαζί με τις άλλες δύο της ίδιας εποχής, στη Μεσοχώρα Τρικάλων και Τέμπλας στα σύνορα των νομών Αιτωλοακαρνανίας – Ευρυτανίας, αποτελούν τα τελευταία δείγματα της άφθαστης τέχνης των λαϊκών μαστόρων της εποχής που στην αρχή του περασμένου αιώνα 1908 – 1910 (κατ’ άλλους 1907 – 1911), συνδυάστηκε με την υψηλή επιστημονική κατάρτιση των μηχανικών. Σκαλιστή επιγραφή σε «καπάκι» στύλου στηθαίου ανέφερε: [λαϊκός] «ΑΡΧ[Ι]ΤΕΚ]ΤΩΝ]: Χ.ΚΥΡΚΟΣ 1…8 – 1910». Από την επιγραφή (εκλάπη το 2009) πρέπει να δεχτούμε ως χρόνο κατασκευής τα έτη 1908 – 1910. Η ίδια επιγραφή μας δίνει το όνομα του αρχιπρωτομάστορα ή εκείνου του πρωτομάστορα που αποπεράτωσε το έργο. Στο χώρο αυτό κατέληγαν «οι δρόμοι των χειμαδιών», καθώς από εκεί πέρναγαν τα κοπάδια από και προς τα χειμαδιά της Αιτωλοακαρνανίας. Στις αρχές του 1900 ο πολιτικός Νικόλαος Στράτος ήταν αυτός που ενήργησε για την κατασκευή της, όπως έκανε και για της γειτονικής Τέμπλας. Έγιναν με σχέδια μηχανικών και ανάδοχος και των δύο ήταν ο Κωνσταντίνος Ν. Παρίσης. Το 1986 χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΦΕΚ 890/ Β’ / 19.12.1986) και το 1992 εγκρίθηκε μελέτη μερικής επισκευής του. Πράγματι οι επισκευές έγιναν με καθυστέρηση και αφού ορισμένα τμήματά του είχαν καταρρεύσει. Τα τελευταία χρόνια με τις μεγάλες πλημμύρες του 2015 κυρίως, η γέφυρα υπέστη αρκετές φθορές και έγιναν κάποιες εργασίες αποκατάστασής της

14. ΓΕΦΥΡΑ ΚΟΡΑΚΟΥ

Χτίσθηκε, από το Μητροπολίτη των γεφυριών Βησσαρίωνα το Β΄ το 1527- 1529 ( και όχι το 1514, όπως μέχρι σήμερα γράφεται), που την ονόμασε «του Κοράκου» λόγω του ύψους της και «επειδή την ημέρα των εγκαινίων σταθείς εις το μέσον της γέφυρας και ερωτών πως με βλέπετε, οι μαστόροι του απήντησαν: σαν κόρακα, αυτός τους είπε: έ τότε γέφυρα του Κοράκου να είναι το όνομά της». Γεφύρωνε σε κατάλληλο σημείο τον Αχελώο ποταμό στα όρια Θεσσαλίας – Ηπείρου, των νομών Καρδίτσας και Άρτας και των δήμων Αργιθέας και Τετραφυλλίας ( σήμερα Γεωργίου Καραϊσκάκη). πάνω στον αρχαίο δρόμο που από τους Γόμφους και μέσω της Αργιθέας – Κουτσοκαμάρας οδηγούσε στην Αμβρακία(Άρτα). Ήταν το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων σε υψόμετρο: 435 μέτρα με άνοιγμα βάσης 49,50 μέτρα. Δεν φέρει επιγραφή και σήμερα είναι σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένη εκτός από μικρό ακρόβαθρο – πόδι της Γέφυρας προς Συκιά. Το περπατητό οδόστρωμα της γέφυρας, σε σχέση με το μήκος του (εκτιμάται για πάνω από 80 μέτρα) και το τρομερό ύψος του, είναι από τα πιο στενά. ΄Ηταν καμπυλωτό με καλντερίμι στην αρχή και ανεβαίνοντας κατέληγε σε πλατύσκαλο για να μειώνεται ο κίνδυνος. Το τόξο ήταν διπλό ημικυκλικό (Ρωμαϊκό) με σχιστόλιθο πελεκημένο, με πρώτη και δεύτερη στρώση πέτρας και ύστερα στρωμένη με καλντερίμι. Δεν έφερε αρκάδες (όρθιες στενόμακρες πέτρες) αλλά πολύ χαμηλό στηθαίο – παραπέτια στις άκρες των εξωραχίων για προστασία των διερχομένων. Το περπατητό οδόστρωμα της γέφυρας, σε σχέση με το μήκος του (εκτιμάται για πάνω από 80 μέτρα) και το τρομερό ύψος του, είναι από τα πιο στενά. Το συνδετικό υλικό φαίνεται να έχει πρώτη ύλη το σχιστόλιθο και το κερέτσι ή κουρασάνι( μέσα βάζανε και μαλλί γιδιών με ασπράδι αυγών για να είναι πιο σταθερό και ανθεκτικό). Από τη μεριά της Αργιθέας υπήρχε μονοπάτι με καλντερίμι που οδηγούσε στην Κούλια κι ύστερα στη γέφυρα. Σήμερα αυτό έχει καταχωθεί και καταστραφεί από τα έργα του Φράγματος (διπλανή σήραγγα). Το κλείδωμα της γέφυρας στην πλευρά της Αργιθέας είναι επάνω στο βράχο. Εκεί τοποθετήθηκαν και κλειδώθηκαν οι γωνίες από τον πρωτομάστορα και ξεκίνησαν τα θεμέλια. Στα ακρόβαθρα ήταν όλη η μαστοριά και τέχνη γιατί εκείνα θα άντεχαν το τεράστιο βάρος της γέφυρας. Έχουμε εκπληκτικό δέσιμο, εκπληκτική αρμονία της Καμάρας με το περιβάλλον. Τα καμαρολίθια και τα γωνολίθια ήταν άριστα πελεκημένα και χτισμένα τόσο στο εσωράχιο (άντυγα) του τόξου όσο και της στεφάνης( η κάτω σειρά των θολιτών που βλέπουν προς το νερό). Δεν υπήρχε ψευτοκαμάρα-ανακουφιστικό τόξο σε κανένα από τα δύο άκρα του. Δεν υπήρχε καμπανάκι για τον αέρα στο εσωράχιο. Το φυσικό ανάγλυφο στο σημείο σε συνδυασμό με το μεράκι του Πρωτομάστορα του εδωσαν την άριστη αρχιτεκτονική του δομή σε μονότοξη έκφραση. Τη γέφυρα φρουρούσαν δυο Κούλιες, (Καζάρμες-Φυλάκια). Σήμερα το μόνο κτήριο που σώζεται και θυμίζει τοπαρελθόν και το θεογέφυρο είναι η ετοιμόρροπη Κούλιααπό τη μεριά της Συκιάς. Από μεριά των Πηγών σήμερα δεν υπάρχει τίποτε. Η Γέφυρα Κοράκου άντεξε στο χρόνο. Έζησε για 422 χρόνια άντεξε σε σεισμούς, κατακλυσμούς, βαρυχειμωνιές και μανιασμένες κατεβασιές του Άσπρου. Έμελλε όμως η μοίρα της να πέσει θύμα του εμφυλίου στις 28 Μαρτίου του 1949 (ανατινάχθηκε από αντάρτες της ΙΙ Μεραρχίας του καπετάν Διαμαντή σε μια από τις φονικότερες μάχες του εμφυλίου από ανθρώπινα χέρια, όπως από ανθρώπινα χέρια φτιάχτηκε.

Πηγή: argithea.gov.gr